Kerkgebouw Venray
Banner_Webpagina_26_aug_24.jpg)
Het Zonnelied
Tekst overgenomen van https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/venray/franciscus-van-assisi-het-zonnelied
Ruimtelijke context
De Zonneliedkerk staat in een wijk uit de zeventiger jaren, met het typische cul-de-sac stratenpatroon en veel laagbouw. De wijk bestaat uit kleine woningen, die dicht bij elkaar zijn gebouwd. Centraal in de wijk staat en complex van winkels, scholen, en een sporthal, waartussen de kerk staat. Door de laagbouw van de kerk valt deze een weg tegen de omgeving, hetgeen wordt versterkt door het gebruik van hetzelfde honingraatpatroon in de bebouwing. Aan de huidige ingangszijde ligt een grasveld met groenvoorzieningen.
Type
Niet georiënteerde bakstenen zaalkerk in hexagonale grondvorm met axiaal bankenplan.
Bouwgeschiedenis
Huidige kerk
De wijk het Brukske werd in de loop van de zeventiger jaren gebouwd, met het typische cul-de-sac stratenpatroon en veel laagbouw. De bevolking was zeer gemengd, 13 denominaties en 12 nationaliteiten in een wijk met voornamelijk jonge gezinnen. Centraal werd een complex van voorzieningen gebouwd, waaronder winkels en een sporthal. Deze gebouwen werden uitgevoerd in een herkenbare zeszijdige ‘honingraat’plattegrond. Toen het rectoraat werd opgericht was dat geen logische zaak. De moederparochie O.L.V van Zeven Smarten had nog voldoende capaciteit en ook de afstand was niet te groot. Maar omdat de wijk naar verwachting nog zou groeien en de wijk werd gekenschetst als ‘naar binnen gericht’ werd besloten hiervoor een eigen parochie te stichten onder de verantwoordelijkheid van de Franciscanen. Als noodkerk werd de aula van de school ingericht. Later bleek de wijk inderdaad een eigen dynamiek te hebben: veel gebroken gezinnen en mensen met een uitkering. De meeste mensen hadden een minimum inkomen. De lasten van de kerk bleken daardoor meer dan eens te hoog om te dragen. In 1975 werd het architectenbureau van de gebroeders Lerou uit Venray aangezocht voor de definitieve kerk. H. Lerou verzorgde vanaf dat moment de ontwerpen. Het eerdere idee, dat door de gemeente werd gedragen, om de kerk deel te laten uitmaken van het grotere complex, moest worden losgelaten, doordat de gemeente was begonnen met de bouw van het winkelcentrum. Vanaf dat moment werd de kerk als los element van het complex gezien. Het definitieve ontwerp was uit 1976. Het Bouwbedrijf Ramakers uit Uden kreeg de opdracht. Tijdens de bouw werden nauwelijks wijzigingen in het plan aangebracht. De vloer in de kerk werd anders uitgevoerd dan gepland, in een grijze natuursteensoort, de zogenaamde cota-stohne tegels. Al vanaf het begin wilde de bouwrector de naam van de kerk voorzien van een muzikale noot, omdat de straatnamen gevonden werden uit de muziekhistorie. Aangezien het Zonnelied van Franciscus hem zeer dierbaar was, heeft hij deze naam aan de kerk verbonden. In 1977 werd de kerk in gebruik genomen. Op 25 juni 1977 werd de kerk geconsacreerd door Mgr. Gijsen en in het jaar daarop werd het rectoraat tot parochie verheven. Het was de bedoeling, dat een kleine communiteit aan de parochie zou worden verbonden. Naast de drie inmiddels aan de kerk verbonden paters zouden nog eens drie paters naar het Brukske moeten komen, die samen met de vier franciscanessen, die reeds de zieken bezochten, dan de zielzorg op zich zouden kunnen nemen. Deze wens is echter niet gerealiseerd en in 1982 werd de kerk door de franciscanen verlaten en werd de verzorging aan het bisdom overgelaten. Hoewel in 1985 een (gratis) permanent diaken aanwezig was, werd duidelijk dat vanaf 1989 er geen pastor meer beschikbaar was voor de kerk. De invulling van priesters geschiedde voornamelijk vanuit de O.L.V. van Zeven Smarten. In 1992 werd onderhoud uitgesteld als gevolg van de onzekere toekomst van de parochie. In 1994 werden nauwelijks meer parochiële activiteiten ondernomen, alleen de zondagse mis werd nog gelezen. De parochie werd samengevoegd met de moederparochie.
Veranderingen
Het gebouw werd in 1994 door de zojuist samengegane SOW-kerk van Venray gekocht. Tot dat moment diende de gemeente zich te behelpen met de aula van het Intervencollege, maar met 700 lidmaten was die zaal veel te klein. De naam Zonnelied bleef gehandhaafd. Omdat de gemeente behoefte had aan een grote koffieruimte en ruimte ten behoeve van vergaderingen en de kindernevendienst, werd de laagbouw uitgebreid aan de linkerzijde van de kerk, met als gevolg dat aan de koorzijde drie vensters inpandig kwamen te liggen. Deze vensters werden afgesloten met een houten plaat. Tevens werd de ingang verplaatst naar de andere kant van het gebouw. Aan de rechterzijde van de laagbouw werd een muur opengebroken en hier werd een dubbele deur geplaatst. Tegelijkertijd werd de voormalige zij-ingang aan de rechterzijde afgesloten en werd de muur in de sacristie gesloopt. In de kerk werd de deur aan de achterzijde gesloten met hout en werd de deur ernaast versmald tot één deur met een glaswand ernaast. De oude ingang bleef ongewijzigd. De vergrote sacristie werd in gebruik genomen als consistoriekamer. Als gevolg van vandalisme werden de koepels in het dak voorzien van een plaat draadglas.
De "samen op weg" samenwerking tussen hervormde, gereformeerde en evangelisch lutherse kerken is in 2004 uitgemond in een fusie tot protestantse kerk in Nederland.
Exterieur
Achterzijde, nu onze hoofdingang is. Foto: René van Acquoij
De kerk bestaat uit een zeshoekig honingraatvormig grondpatroon, waarop de plattegrond is gebaseerd. Centraal staat een hoog gedeelte, dat aan weerszijden wordt geflankeerd door lagere bouw. Zowel de hoogbouw als de laagbouw hebben daken met bakgoten. Op de kerk staan twee naaldspitsvormige glazen koepels op het dak. Op betrekkelijk willekeurige plaatsen staan langgerekte vensters in de hoogbouw en grote vensters in de laagbouw. In de laagbouw staan aan beide zijden dubbele deuren als ingang. Aan de rechterzijde staat bovendien een enkele deur, de voormalige zij-ingang. In de hoogbouw, boven het dak van de laagbouw, bevinden zich liggende vensters.
Interieur
Huidige zicht op het lithurgisch centrum. Foto: René van Acquoij
De kerk wordt betreden door een dubbele deur, die leidt naar een ruimte met aan de linkerzijde een groot venster. De ruimte is onregelmatig van vorm. Links staat de deur naar de koffieruimte, rechts de toegangsdeur naar de zaalkerk. De kerk is zeshoekig met twee korte zijden en vier lange zijden. Aan één van de korte zijden staat een houten podium bekleed met grijze vloerbedekking. Hierop staan de tafel en de ambon, mitsgaders de doopvont. In de kerk staan banken, die in lengte zijn aangepast aan de vorm van de kerk. Aan de beide korte zijde staan vier rechte vensters. Aan de koorzijde zijn hiervan drie gesloten met een houten plaat. Op de lange zijde staan deuren, links op de wand ernaast tevens een ingemetseld reliëf. Aan de rechterzijde is de deur aan de achterzijde van de kerk gesloten met een houten wand. Boven de deuren en het reliëf aan in de lange wanden liggen rechte vensters. Het plafond heeft een opendak constructie, die is afgetimmerd met triplex platen, waartussen zwarte naden zichtbaar zijn. Op twee plaatsen in het midden van de kerk komt licht binnen van de dakkoepels. De koepels zelf zijn slecht zichtbaar door een plaat draadglas.
Het interieur is enige jaren geleden gerenoveerd.
Franciscusreliëf, linkerzijde. Foto: René van Acquoij
Franciscusreliëf, middenstuk. Foto: René van Acquoij
Franciscusreliëf, rechterzijde. Foto: René van Acquoij
(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003, aangevuld).
Orgel
Deze kerk beschikt over het door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) indertijd voor de ned.herv.kerk te Blitterswijk gebouwde eenmanuaals orgel; vervanging door een nieuw orgel wordt overwogen. (redactie: is enkele jaren geleden gebeurd)
| Architect(en): | |
| Kunstenaar(s): |
Ruimtelijke context
De Zonneliedkerk staat in een wijk uit de zeventiger jaren, met het typische cul-de-sac stratenpatroon en veel laagbouw. De wijk bestaat uit kleine woningen, die dicht bij elkaar zijn gebouwd. Centraal in de wijk staat en complex van winkels, scholen, en een sporthal, waartussen de kerk staat. Door de laagbouw van de kerk valt deze een weg tegen de omgeving, hetgeen wordt versterkt door het gebruik van hetzelfde honingraatpatroon in de bebouwing. Aan de huidige ingangszijde ligt een grasveld met groenvoorzieningen.
Type
Niet georiënteerde bakstenen zaalkerk in hexagonale grondvorm met axiaal bankenplan.
Bouwgeschiedenis
Huidige kerk
De wijk het Brukske werd in de loop van de zeventiger jaren gebouwd, met het typische cul-de-sac stratenpatroon en veel laagbouw. De bevolking was zeer gemengd, 13 denominaties en 12 nationaliteiten in een wijk met voornamelijk jonge gezinnen. Centraal werd een complex van voorzieningen gebouwd, waaronder winkels en een sporthal. Deze gebouwen werden uitgevoerd in een herkenbare zeszijdige ‘honingraat’plattegrond. Toen het rectoraat werd opgericht was dat geen logische zaak. De moederparochie O.L.V van Zeven Smarten had nog voldoende capaciteit en ook de afstand was niet te groot. Maar omdat de wijk naar verwachting nog zou groeien en de wijk werd gekenschetst als ‘naar binnen gericht’ werd besloten hiervoor een eigen parochie te stichten onder de verantwoordelijkheid van de Franciscanen. Als noodkerk werd de aula van de school ingericht. Later bleek de wijk inderdaad een eigen dynamiek te hebben: veel gebroken gezinnen en mensen met een uitkering. De meeste mensen hadden een minimum inkomen. De lasten van de kerk bleken daardoor meer dan eens te hoog om te dragen. In 1975 werd het architectenbureau van de gebroeders Lerou uit Venray aangezocht voor de definitieve kerk. H. Lerou verzorgde vanaf dat moment de ontwerpen. Het eerdere idee, dat door de gemeente werd gedragen, om de kerk deel te laten uitmaken van het grotere complex, moest worden losgelaten, doordat de gemeente was begonnen met de bouw van het winkelcentrum. Vanaf dat moment werd de kerk als los element van het complex gezien. Het definitieve ontwerp was uit 1976. Het Bouwbedrijf Ramakers uit Uden kreeg de opdracht. Tijdens de bouw werden nauwelijks wijzigingen in het plan aangebracht. De vloer in de kerk werd anders uitgevoerd dan gepland, in een grijze natuursteensoort, de zogenaamde cota-stohne tegels. Al vanaf het begin wilde de bouwrector de naam van de kerk voorzien van een muzikale noot, omdat de straatnamen gevonden werden uit de muziekhistorie. Aangezien het Zonnelied van Franciscus hem zeer dierbaar was, heeft hij deze naam aan de kerk verbonden. In 1977 werd de kerk in gebruik genomen. Op 25 juni 1977 werd de kerk geconsacreerd door Mgr. Gijsen en in het jaar daarop werd het rectoraat tot parochie verheven. Het was de bedoeling, dat een kleine communiteit aan de parochie zou worden verbonden. Naast de drie inmiddels aan de kerk verbonden paters zouden nog eens drie paters naar het Brukske moeten komen, die samen met de vier franciscanessen, die reeds de zieken bezochten, dan de zielzorg op zich zouden kunnen nemen. Deze wens is echter niet gerealiseerd en in 1982 werd de kerk door de franciscanen verlaten en werd de verzorging aan het bisdom overgelaten. Hoewel in 1985 een (gratis) permanent diaken aanwezig was, werd duidelijk dat vanaf 1989 er geen pastor meer beschikbaar was voor de kerk. De invulling van priesters geschiedde voornamelijk vanuit de O.L.V. van Zeven Smarten. In 1992 werd onderhoud uitgesteld als gevolg van de onzekere toekomst van de parochie. In 1994 werden nauwelijks meer parochiële activiteiten ondernomen, alleen de zondagse mis werd nog gelezen. De parochie werd samengevoegd met de moederparochie.
Veranderingen
Het gebouw werd in 1994 door de zojuist samengegane SOW-kerk van Venray gekocht. Tot dat moment diende de gemeente zich te behelpen met de aula van het Intervencollege, maar met 700 lidmaten was die zaal veel te klein. De naam Zonnelied bleef gehandhaafd. Omdat de gemeente behoefte had aan een grote koffieruimte en ruimte ten behoeve van vergaderingen en de kindernevendienst, werd de laagbouw uitgebreid aan de linkerzijde van de kerk, met als gevolg dat aan de koorzijde drie vensters inpandig kwamen te liggen. Deze vensters werden afgesloten met een houten plaat. Tevens werd de ingang verplaatst naar de andere kant van het gebouw. Aan de rechterzijde van de laagbouw werd een muur opengebroken en hier werd een dubbele deur geplaatst. Tegelijkertijd werd de voormalige zij-ingang aan de rechterzijde afgesloten en werd de muur in de sacristie gesloopt. In de kerk werd de deur aan de achterzijde gesloten met hout en werd de deur ernaast versmald tot één deur met een glaswand ernaast. De oude ingang bleef ongewijzigd. De vergrote sacristie werd in gebruik genomen als consistoriekamer. Als gevolg van vandalisme werden de koepels in het dak voorzien van een plaat draadglas.
De "samen op weg" samenwerking tussen hervormde, gereformeerde en evangelisch lutherse kerken is in 2004 uitgemond in een fusie tot protestantse kerk in Nederland.
Exterieur
Achterzijde, nu onze hoofdingang is. Foto: René van Acquoij
De kerk bestaat uit een zeshoekig honingraatvormig grondpatroon, waarop de plattegrond is gebaseerd. Centraal staat een hoog gedeelte, dat aan weerszijden wordt geflankeerd door lagere bouw. Zowel de hoogbouw als de laagbouw hebben daken met bakgoten. Op de kerk staan twee naaldspitsvormige glazen koepels op het dak. Op betrekkelijk willekeurige plaatsen staan langgerekte vensters in de hoogbouw en grote vensters in de laagbouw. In de laagbouw staan aan beide zijden dubbele deuren als ingang. Aan de rechterzijde staat bovendien een enkele deur, de voormalige zij-ingang. In de hoogbouw, boven het dak van de laagbouw, bevinden zich liggende vensters.
Interieur
Huidige zicht op het lithurgisch centrum. Foto: René van Acquoij
De kerk wordt betreden door een dubbele deur, die leidt naar een ruimte met aan de linkerzijde een groot venster. De ruimte is onregelmatig van vorm. Links staat de deur naar de koffieruimte, rechts de toegangsdeur naar de zaalkerk. De kerk is zeshoekig met twee korte zijden en vier lange zijden. Aan één van de korte zijden staat een houten podium bekleed met grijze vloerbedekking. Hierop staan de tafel en de ambon, mitsgaders de doopvont. In de kerk staan banken, die in lengte zijn aangepast aan de vorm van de kerk. Aan de beide korte zijde staan vier rechte vensters. Aan de koorzijde zijn hiervan drie gesloten met een houten plaat. Op de lange zijde staan deuren, links op de wand ernaast tevens een ingemetseld reliëf. Aan de rechterzijde is de deur aan de achterzijde van de kerk gesloten met een houten wand. Boven de deuren en het reliëf aan in de lange wanden liggen rechte vensters. Het plafond heeft een opendak constructie, die is afgetimmerd met triplex platen, waartussen zwarte naden zichtbaar zijn. Op twee plaatsen in het midden van de kerk komt licht binnen van de dakkoepels. De koepels zelf zijn slecht zichtbaar door een plaat draadglas.
Het interieur is enige jaren geleden gerenoveerd.
Franciscusreliëf, linkerzijde. Foto: René van Acquoij
Franciscusreliëf, middenstuk. Foto: René van Acquoij
Franciscusreliëf, rechterzijde. Foto: René van Acquoij
(Bron: Dr A. Jacobs en Drs. A.A. Wiekart – Kerken na 1940. Inventarisatie en waardenstelling kerkelijke bouwkunst na 1940 –Roermond – Stichting Monumentenhuis Limburg, 2003, aangevuld).
Orgel
Deze kerk beschikt over het door Verschueren Orgelbouw (Heythuyzen) indertijd voor de ned.herv.kerk te Blitterswijk gebouwde eenmanuaals orgel; vervanging door een nieuw orgel wordt overwogen. (redactie: is enkele jaren geleden gebeurd)
terug